Geyve Akıncılar, Melekşesolak, Melekşeoruç ve Kırca Yaylası güzergâhı…
Geyve Hacılar Köyü’nde tarihte İpekböcekçiliği yapılmaktaydı. Köye ilk gittiğimde etrafında bodur dutlar olduğunu ve bunların da ipekböceğini beslemek için yetiştirildiğini görmüştüm. Gezimiz esnasında evlerin içinde İpekböceklerinin bulunduğu çerçevelere de şahit olmuştum. Civarda geçmişte İpekböceği Yetiştiricileri Kooperatifi’nin varlığından da söz edilir.
Bu sene bölgeyi tekrar ziyaret etmek için dut zamanını bekledim. Ziyaretimiz esnasında köylülere İpekböcekçiliğini devam ettiren olup olmadığını sorduk ve sadece bir kişinin bu işi devam ettirdiğini öğrendik. Hacılar güzergâhından devam edince Kıncılar (Akıncılar) köyüne ulaştık. Burada bu işi devam ettiren Ertuğrul Bey’i bulduk fakat bu sene İpekböcekçiliği yapmayı bıraktığını ifade etti. Sanırım bölgedeki ipekböcekçiliği de son bulmuş gibi görünüyor.
Fotoğrafladığımız bir evin önünde duran bir çift lastik ayakkabı aslında modern zamanın geldiği noktaya işaret ediyordu. Köyler yalnızlaşıyor, hayaller ve idealler değişiyor, şehirleşme tüm hızıyla kendini gösteriyordu.
Ermeni Köyü: Akıncılar
Ulaştığımız Akıncılar Köyü tarihiyle önemli bir konuma sahip. Kaynaklarda 2 Binden fazla Ermeni nüfusun yaşadığı bu köyden geriye kalan sadece ufak bir kilise duvarı… Ermeni nüfusun bu civarda önemli oranda İpekböcekçiliği yaptığı bilinir. Köyün eski ve yeni haline dair fotoğrafları aşağıda belirteceğim.
Gezimizin son durağı Kırca Yaylası oldu. Birbirinden güzel köylerin arasından geçip Kırca’da nefes aldık. Yeşilin her tonuna rastladığımız bir yolculuk oldu. Akıncılar, Melekşesolak, Melekşeoruç ve Kırca güzergâhında sıkça durup Geyve dağlarının temiz havasını içinize çekmeyi unutmayın.
Akıncılar Köyündeki Aziz (Surp) Sarkis Kilisesi’ne dair bilgiler paylaşmak isterim:
İbadet için 2.000-3.000 kişinin dua etmek için buluştuğu Ermeni Köyü’nün merkezinde bulunan, çok büyük, geniş ve etkileyici Surp Sarkis Kilisesi, 1832 yılnda, Nikomedia (İzmit) Ermeni ruhani lideri Stepannos Aghavni Zatarian’ın görevi sürecinde inşa edilmiştir. Kiliseden günümüze ancak molozlar ve kilisenin etrafındaki 3 taş duvardan oluşan kalıntılar gelebilmiştir.
Kilise inşa edildiğinde iki kat olup 8-10 metrelik kalın kesme taş duvarlarla çevrili, çatısı ise kiremit kaplıydı. Cephedeki pencereler iki sıra halinde olup parmaklıklarla korunmaktaydı.
Cunet, kitabının dördüncü cildinde Geyve’de Ermeni nüfusu hakkında bilgi vermekte. Geyve’de 6.752 Gregoryan (Apostolique) ve 132 Protestan (Evangelik) olduklarını yazmakta. Izmit mutasarıflığında yani sancağın tamamında 18.223 Müslümana karşılık 18.550 Ermeni bulunmaktaydı. (4) Kıncılar Köyü’nde ise 1914 yılında 410 haneye dağılmış 2265 Ermeni yaşamaktaydı. (5)
Geyve’de 2 Ermeni okulunda toplam 170 öğrenci bulunmaktaydı. Bunların 90’ı Ortaköy (Orta-Keuï) Erkek Lisesi’nde, 80’i ise tekrar aynı köyde kız yatılı okulunda bulunuyordu.
Kaynaklar:
