Kabul edelim veya etmeyelim, Sakarya güçlü bir şehir hafızasına sahip değil. Disiplinli ve sistemli olarak şehir hafızasını korumak veya canlandırmak adına bu zamana kadar ortaya konmuş göz dolduran bir çalışma da yok. Valiliğin daha önceleri yayın hayatına kazandırdığı bazı eserler, Sakarya Üniversitesi’nin birkaç çalışması ve belediyelerin sempozyum ve kitap gibi bazı faaliyetlerini göz ardı edemeyiz. Ancak bunların sürekliliği ne yazık ki yok. Kocaeli tarihi adına her yıl düzenlenen sempozyumu bilenler olacaktır, bunun gibi çalışmaların süreklilik kazanması şehir hafızasına daima değer katar. Tarihin tozlu sayfalarına, şehrin geleceğine bir tohumdur. Akademik olarak bugüne kadar şehrimize dair yapılan en esaslı çalışma Geçmişten Günümüze Sakarya Sempozyumu oldu. Türkiye’nin ve dünyanın çeşitli yerlerinden akademisyenler Sakarya’nın geçmişini ve bugününü konuştu. Bu sempozyumda sunulan bildiriler daha sonra kitaplaştırıldı. Hatta PDF olarak sakaryasempozyumu.org web sitesine yüklendi.

Bizler Sakarya sevdamızı romantik bir söylemden ileriye taşımalıyız. Şehrin sosyal, siyasi, tarihi, sosyoekonomik, kültürel yapısını irdeleyecek çalışmalara öncülük etmeliyiz. Bu konuda Sakarya Üniversitesi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ve Belediyelere önemli görevler düşüyor. Şehir üzerine düşünmek ve bir düşünce etrafında şehri inşa etmek bizlere, yani şehir insanlarına değer katacaktır. Elbette bir hafızanın oluşmamasında depremlerin de önemli bir payı var ancak bu hafızayı canlandırmak adına kimse elini taşın altına koymuyor. Uzun soluklu çalışmalar kimsenin umurunda değil. Şehir aklı ortak bir masa etrafında buluşamıyor. Sakarya Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi’nin başlattığı Şehir Hafızası gibi önemli bir projeye nedense güç veremedik. Bu üniversitelerimizin, valiliğimizin ve belediyelerimizin sorunu diyebiliriz. Az kişiyle bir web sitesinde şehir hafızasına dair binlerce arşiv biriktirildi. Birkaç gönüllü insan oldukça başarılı bir iş çıkardı ortaya ancak bir köşede kaderlerine terk edildiler. Yine Akademi Sakaryaspor ekibi araştırma ve arşiv çalışmalarını gönüllü olarak nitelikli şekilde yürütüyor. Şehrin ileri gelenleri bu çalışmalara kuvvet verecek adımlar atıyor mu? Orası meçhul. Ancak elzem olduğu bir gerçek.

Oturup düşünelim, neden şehir kültürüne değer katacak çalışmalarımız hep yarı yolda kalıyor. Bir kere yapılan sempozyum neden bir daha yapılamıyor. Şehir tarihçisi kimliğini taşıyanlar ellerinde olan imkânları neden şehri adına kullanamıyor? Bu soruları sormazsak, bu mevzuda yol alamayız. Ancak olmayana takılmak da çok anlamlı değil, olana ve yapmak gayreti içerisinde olanlara yol vermemiz gerekiyor. Değerli ve değer katacak projeleri desteklemekten başka çaremiz yok. Kendi alanlarında, küçük imkânlarla çalışmalar yapan akademisyen, araştırmacı ve öğrenciler de imkânsızlıktan dem vuruyorlar. Oldukça haklılar. Bundan sonra ümit edelim ki bu alana dair çalışmalar yapılır ve hız kazanır. Şehirler hepimizin, şehirler insanın üzerine sirayet eder, bu anlayışla güzel çalışmalar yapılması dileğiyle.